Türkiye’de Koronavirüs (Covid-19) salgınının yarattığı ilk panik, Sağlık Bakanlığı’nın 10 Mart’ta açıkladığı ilk vaka ile başlamıştı. O gün bugündür gündemimizden yaklaşık 2 aylık bir evde kalma süreci, 140 binin üzerinde vaka, 5 sokağa çıkma yasağı ve her birimiz için sayısız ruh hali geçti. Pandemi tüm dünyada hem paralel, hem de bambaşka süreçlerle karşılanırken; bir “turizm merkezi” olan Bodrum’da neler yaşandığını listeleyip hem kişisel tarihimize not düşmek, hem de aklı Bodrum’da kalanlara durumu özetlemek istedik. Tam giriş-çıkış sınırlaması ve sokağa çıkma yasakları kaldırılmış, AVM’ler açılmış, otellerin açılışına ise erkenden gün sayılmaya başlanmışken…
📌 Bodrum Korona sürecinde nisan ayında yaşanan gelişmeleri daha iyi anlamak için, salgının ülkemizde ilk kez boy gösterdiği mart ayında olanlara göz atmanızı tavsiye ederiz. Bu yazının ilk bölümü için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz:
Koronavirüs Salgını Sürecinde Bodrum’da Neler Oluyor? (Bölüm 1, Mart)
Turistik ilçelerin belediye başkanlarından ortak açıklama ile “Evde kal” çağrısı, büyükşehirlerin araç giriş-çıkışlarının kapatılması, 20 yaş altına sokağa çıkma sınırlaması…
Nisan ayının ilk günü, Türkiye’de mevcut vaka sayısının 15.679’a ulaştığı, 81 ilin tamamında vakaların olduğunu, 39 ilde ise Covid-19 kaynaklı kayıplar gerçekleştiği açıklandı. En çok vaka ve ölüm tespit edilen iller sırasıyla İstanbul, İzmir ve Ankara’ydı. Kuşadası, Didim, Marmaris, Fethiye, Bodrum ve Çeşme‘nin belediye başkanları ortak bir video hazırladı ve koronavirüs tedbirleri kapsamında turistik ilçelere kesinlikle gelinmemesi konusunda herkesi bir kez daha uyardı. Tüm bu ilçeler için ellerinden gelen tüm önlemleri almaya çalıştıklarını; ancak hiçbir turistik ilçenin hastane yatak kapasitesi ve sağlık ekipmanlarının tatil sezonlarında yaşanan yoğunluğu kaldırabilecek durumda olmadığının altını çizdiler.
İllerdeki durumun açıklanmasının hemen ardından, büyükşehir statüsündeki 30 ilimiz ve Zonguldak için 15 günlük bir süreyle giriş-çıkışlar durduruldu. Bodrum’u şehir sananların sosyal medyadaki “Bodrum için de geçerli mi?” soruları bu kez güldürmeden düşündürdü.
Tam da bu günlerde, Bodrum’un sağlık alanındaki eksiklikleri ve yetersizliği tekrar tekrar gündeme geliyor; Başkan Ahmet Aras, yapımı yaklaşık 2 sene önce durdurulan yeni devlet hastanesinin bir an önce tamamlanması gerektiğini dile getiriyordu. Yoğun bakım imkanları yapılan düzenlemelerle 30’a kadar çıkarılabilmişti, ama tabii ki yeterli değildi.
Bodrum’a şehir dışından gelen araç sayısının azalması ve ilk sokağa çıkma yasağı
Giriş-çıkış yasağı ile birlikte, Bodrum’a şehir dışından gelen araç sayısında azalma başladı. Ahmet Aras, bu sınırlama için geç kalındığını söyledi ve Bodrum’da şu ana kadar 7 kayıp olduğunu; vaka sayılarıyla ilgili ise bilgi alamadıklarını, ancak vakalarda artış olduğunu tahmin ettiklerini anlattı.
Derken, 11-12 Nisan hafta sonu için, büyükşehirler ve Zonguldak için ilk sokağa çıkma yasağı nihayet ilan edildi. Yasağın, akşamın geç saatlerinde açıklanmasıyla Türkiye genelinde bir panik ortamı oluştu; market, bakkal ve benzinliklerde birbirinin üzerine çıkan kalabalıkların görüntüleri “insan hayret ediyor” dedirtti. Aynı kalabalık ve izdiham ortamı, Bitez ve Ortakent’ten telefonumuza düşen fotoğraflarda da görüldü.
Sokağa çıkma yasağının 2. günü, Bodrum sokaklarındaki hoparlörlerden kurallara uyulduğu için Bodrum halkına teşekkür mesajları yayınlanıyordu; ama bir yandan görevliler denize girenleri toplamaya çalışıyordu! Sokaklarda yankılanan Zeki Müren, MFÖ şarkıları ise herkes için tatlı bir motivasyon oldu.
Napıtdorun dışarda? Oturagosene evinde!
Bir diğer gülümseten iletişim ise, Bodrum sokaklarını boydan boya süsleyen, Bodrum şivesi ile yazılmış #EvdeKal uyarısı afişleriydi. Dip dibe sorutmayın, meydanda ağleşmeyin, gıldır gıcıh işler için dışarı çıkman! Bodrum Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü personeli tarafından oluşturulan “Grup Çöpçüler” klibi, sosyal medyada ilgi çeken bir diğer neşeli paylaşım oldu.
18-19 Nisan hafta sonu, ikinci kez sokağa çıkma yasağı geldi. Ahmet Aras’ın o hafta sonu yayınlanan bir röportajında, Bodrum’da 100’ün üzerinde vaka olduğu ve 9 vatandaşın defnedildiği anlatılıyordu. “Emekli Kenti” olarak bilinen Bodrum’da virüsün daha da yayılması halinde, yaşlı nüfusun yoğunluğu nedeniyle çok daha fazla kaybımız olabilirdi.
“Korona turizmi nasıl etkileyecek?” sorusuna Ahmet Aras’ın yorumu ise; turizmin boyut değiştireceği ve butik oteller, mavi yolculuk gibi izole tatil anlayışlarının tercih edileceği şeklindeydi. Bodrum’daki büyük otellerin bazıları, bu yaz açmayacaklarını şimdiden ilan etmişlerdi. Aras, “Bu virüs yarın yok olur” veya “Bu yaz düzelir” demenin ise fazla iyimser olduğunu ekledi…
O hafta sonu gerçekleşen sokağa çıkma yasağının ardından, ulusal medya kanallarında “sokağa çıkma yasağına rağmen Bitez ve Gümüşlük sahillerinde vatandaşlar denize girdi, kano ile deniz ve güneş keyfi yaptı.” haber manşetleri boy gösterdi! 18 Nisan’da, 31 ildeki giriş-çıkış kısıtlamasının 15 gün daha uzatıldığı ilan edildi.
23 Nisan kutlamaları ve 4 günlük sokağa çıkma yasağı
Sokağa çıkma yasaklarının üçüncüsü, 23-24-25-26 Nisan tarihleri arasında, bu kez dört günlüktü. Tüm Türkiye gibi, Bodrum Belediyesi de 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı sosyal izolasyon kurallarına uygun şekilde kutladı. Belediye Meydanı’nda “çocuksuz” bir tören yapıldı, saat 21:00’da evlerin balkonlardan İstiklal Marşı okundu, Belediye’nin sosyal medya hesaplarından çocuklara ve kutlamalara yönelik canlı yayınlar yapıldı. Kabul edelim, hepimizi karmakarışık duygusallıklara sürükleyen bir 100. yıl dönümü yaşandı. 4 günlük sokağa çıkma yasağı boyunca, Bodrum ve Milas’ta yasağa uymayan 159 kişiye para cezası uygulandı. Ertesi gün, Ramazan ayı başladı.
“Televizyondaki sayılar”ın düşürülmesi, “normalleşme” ihtimali ve Bodrum’da bu süreç boyunca devam eden yaz hazırlıkları
Nisan’ın son haftasına geldiğimizde, “televizyondaki sayılar” düşürülmeye başlanmış; 26 Nisan’dan itibaren kayıp sayımız 100’ün altında olmuştu. Bodrum’da Covid-19 kaynaklı ve Covid-19 şüphesiyle kaybettiğimiz yeni isimlerin haberleri hala geliyordu. 30 Nisan’da, sosyal medyaya, Bodrum’daki bir özel hastanedeki sağlık çalışanlarının “vakaların bitişini” balonlarda kutladığı bir fotoğraf düşmüştü. Hasta yakınlarının fotoğrafa yazdığı tepki yorumlarına karşılık olarak, yoğun bakımdaki hastaları kastetmediklerini eklediler. Birkaç gün sonra, aynı hastanede, arkadaşımızın babasını kaybettik.
Tam da bu sıralarda, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, koronavirüs tedbirleri kapsamında uygulamaya konan şehirler arası seyahat yasağının mayıs ayı sonu itibariyla kalkacağını ve kontrollü iç hat uçuşlarıyla turizm sezonunun açılacağını söyledi. Bodrum’da tüm bu süreç boyunca alınan tüm sağlık önlemlerine ek olarak, yaz sezonu hazırlıkları da başlanmıştı. Park ve Bahçeler Müdürlüğü sokakları çiçeklerle donattı, Bodrum genelindeki yollarda geniş kapsamlı çalışmalar başlatıldı, kaçak yapılarda yıkımlar devam etti, sokaklardaki aydınlatma sorunu için yeni çözümlere gidildi. Torba Kavşağı’nda yapımı devam eden ve korona nedeniyle aksayan yeni otogarın temmuz sonu; Bodrum Limanı’ndaki yenileme çalışmalarının ise haziran sonunda bitmesinin planlandığı açıklandı. Turizm sezonuyla ilgili tahminlerin doğruluğuna işaret edercesine, basında müstakil ev ve villa kiralamalarının yükselişe geçtiği, fiyatların ise fazlasıyla uçtuğu haberleri yer almaya başlamıştı…
Mayıs ve Haziran Spoiler’ları
Bu kocaman arşivi hazırlamaya koyulduğumuz günlerde, “normalleşme” süreci başlatılıyor; bir yandan “rehavete kapılmayalım” uyarıları sürerken, çoğunluk ekonomik kaygılarla verilen bu kararın fazla erken olduğunu düşünüyor. 11 Mayıs Pazartesi günü itibarıyla AVM’ler açılıyor, insanlar hayat memat meselesiymiş gibi kuaförlere koşuyor. En az 23 Nisan kadar buruk geçen Anneler Günü hafta sonu, Bodrum’da hava iyice yaz kıvamına geliyor ve sahillerde yürümek, balık tutmak, denize girmek halen yasaklar kapsamında olsa da havanın gitgide ısınması ilk kez moralimizi bozuyor, endişe yaratıyor. 19 Mayıs için 4 günlük bir sokağa çıkma yasağı daha şimdiden açıklandı; Belediye Başkanı Ahmet Aras “Nüfusumuz 1 milyonu bulur!” diyerek özellikle bayram tatili için yine ve yine herkesi uyardı…
Mayıs sonundan itibaren, seyahat yasaklarının tamamen kaldırılması ihtimali, artık herkesin kendi kendini koruması, kendi hayatı için kendi önlemlerini alması gerekeceği anlamına geliyor. Bu yazı serisinde defalarca anlatmaya çalıştığımız gibi, yasaklar kalksa da, sahil beldelerindeki ve küçük yerlerdeki yoğun bakım ünitelerinin kapasitesi, buralarda yaşayanlar ve tatilciler açısından çok büyük risk oluşturuyor.
Yazının devamı için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz…
Koronavirüs Salgını Sürecinde Bodrum’da Neler Oluyor? (Bölüm 3, Mayıs)
